45 MANİSA: SELENDİ

MANİSA İLİ SELENDİ İLÇESİ

SELENDİ İLÇE TANITIM
SELENDİ MANİSA İLİNE BAĞLI BİR İLÇEDİR...
selendi
manisa selendi
selendi manisa

selendi resimler

Selendi, Manisa’nın doğusunda, Gediz ırmağına dökülen Selendi Çayı kenarında kurulmuştur. Kasabanın adı Karaselendi yakınında kalıntılarına rastlanan Lidya Krallığı’na ait SLENDOS kentinden gelir.

SELENDİ İLÇE TARİH

Selendi, bugün hala ilçeye ait bulunan Karaselendi Köyü harabelerinin üstüne kurulmuştur. Tarih boyunca istilalara uğramış birçok devletin hâkimiyeti altına girmiş Selendi, adını Lidyalılara ait “Slendos” şehrinden almış ve 13. Yüzyılın sonlarına kadar bu isimle anılmıştır.

Bu ilçenin tarihinin M.Ö. 7. yüzyıla kadarki kısmı çok fazla bilinmemekle beraber Manisa’nın tarihiyle birlikte ele alındığında; bu tarihlerde Lidyalılar’ın başkenti Sart’a bağlı olduğu düşünülmektedir. Bugün Karaselendi ve yine ilçenin bir köyü olan Çinan yakınlarında Lidyalılara ait madeni paralar bulunmuştur.

M.Ö. 546’da Perslerin saldırısına uğrayan Selendi, Lidyalıların elinden çıkmış ve iki asırdan fazla Perslerin hâkimiyeti altında kalmıştır.

M.Ö. 332 yılında Makedon kralı İskender’in doğuya yaptığı sefer sırasında Pers imparatorluğuna son vermesiyle şehir bu kez de Makedon devleti’nin hâkimiyeti altına girmiştir.

Makedonya’nın Anadolu hâkimiyetinin son bulmasıyla, Slendos M.Ö. 3. Yüzyıldan itibaren Bizans hâkimiyeti altına girmiş ve 1073 yılına kadar, Bizans’ın hakimiyeti altında kalmıştır. Bugün ilçenin bir köyü olan Dedeler köyü ve ilçenin bilinen tek dağı olan Yağcı Dağı’nın batı kısmında Bizans Dönemi kalıntılarına rastlanmaktadır.

1015 yılında Büyük Selçuklu Devleti’nde Çağrı Bey’in başlatmış olduğu Anadolu akınları sonrasında Türk komutanları, Anadolu’da beylikler kurmuşlardır. Bunlardan, Türk denizciliğini başlatan Çaka Bey, 1081–1093 yılları arasında İzmir ve çevresinde faaliyet göstermiş; böylece Demirci, Gediz, Simav, Kula ve Selendi’nin olduğu bölge de ilk kez Türklerin hâkimiyeti altına girmiştir. Kısa süreli bu hâkimiyet döneminden sonra, Selendi tekrar Bizanslıların eline geçmiştir.

1243 yılında Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında yapılan Kösedağ savaşıyla Anadolu, Moğollar tarafından istila edilmiş, Anadolu’da beylikler dönemi başlamıştır. Bu beyliklerden Kütahya ve çevresine hâkim olan Germiyanoğulları 1282 yılında Selendi’yi Bizanslılardan almıştır. Bugün Manisa’nın bir ilçesi olan Kula, 14. yüzyılın ikinci yarısında Germiyanoğulları’nın merkezi olmuş Selendi’de bu şehre bağlanmıştır.

Osmanlı Devleti Yıldırım Beyazıt döneminde Batı Anadolu’da beylikler dönemine son vermiş, Germiyanoğulları toprakları da çeyiz yoluyla Osmanlı devleti hâkimiyeti altına girmiştir. Yıldırım Beyazıt Kütahya merkez olmak üzere Anadolu Beylerbeyliğini kurmuş Selendi’de böylece Simav ve Kula ile birlikte Osmanlı Devleti hâkimiyeti altına girmiştir. Ankara savaşından sonra kısa bir süreliğine Osmanlı hâkimiyetinden çıkan Selendi 1429 yılında tekrar Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır.

Selendi, 1778 yılına kadar Osmanlı Devleti’nin bir kazası iken; bu tarihten sonra kulaya bağlı bir nahiye olmuştur. Hicri 1312(1896) Aydın Salnamesine göre: Selendi, Kuzeyinde Bursa, Doğusunda Eşme, Batısında Demirci ve Gördes, Güneyinde ise Kula ile komşu olup; 20 adet köye sahip bir nahiyedir. Nahiyenin nüfusu 5104(sadece erkek nüfusu) ve hane sayısı 1144’tür. Merkez nahiyenin ise nüfusu 893, hane sayısı 182’dir.

1914–1918 yılları arasında yaşanan I. Dünya savaşında Osmanlı Devleti büyük bir yıkım yaşamış ve Toprakları itilaf Devletleri tarafından paylaşılmıştır. Mondros Mütarekesinden hemen sonra Yunanlılar Batı Anadolu topraklarını işgale başlamıştır. Yunan işgali yerel direnişi başlatmış, Yunanlılara karşı Demirci kaymakamı İbrahim Ethem komutasında oluşturulan Kuva-i Milliye birliklerine, Selendi İhsan Oğlu Mehmet Efe komutasındaki müfreze birlikleriyle katılmış ve Bu birlikler düşmanı bir hayli yavaşlatmıştır.(Ege’nin tamamını talan eden Yunun Birlikleri sadece Selendi ve Kula’ya zarar verememiştir.) Düzenli ordunun kurulmasıyla beraber de ilçe 3 Eylül 1922 yılında düşman işgalinden kurtulmuştur.

Yeni Türkiye Devleti’nin kurulmasıyla, Kula ilçesine bağlı bir Nahiye olarak kalmaya devam eden Selendi, 1954 yılında Demokrat parti döneminde merkeze uzaklığı da göz önünde bulundurularak ilçe yapılmıştır.

KURTULUŞ SAVAŞINDA SELENDİ

Demirci Kaymakamı İbrahim Ethem, Demirci Akıncıları adlı kitabında Kurtuluş Savaşı Yıllarını anlatırken Selendi ile beraber mücadele yapıldığını ve düşmana birlikte karşı konulduğunu,düşmana karşı oluşturulan müfreze birliğinin aynı olduğunu anlamaktayız. Bu nedenle Kurtuluş Savaşında Tüm yurtta olduğu gibi Selendi ve civarında da erkeklerin bir çoğu Yurdumuzun çeşitli cephelerinde savaşmak üzere askere çağrılmıştır. Kimisi Çanakkale,Suriye,Yemen,Kafkas,Doğu cephesine giderken, kimiler de yani geride kalanlar istila etmiş olan Düşman birliklerine karşı küçük müfrezeler ve birlikler oluşturularak mücadele etmişlerdir. Bu mücadeleler sırasında geride kalan erkeklerin bir kısmı halka kötü niyetle yaklaşarak talan etme teşebüssünde bulunmuş ve halkın nefretini kazanmıştır.

Hatta o günleri yaşamış görmüş olanlar bu durumu daha şiddetli ve hiddetli olarak yapılanları anlatmaktadırlar. Yani halk hem yerli ve hem de yabancı düşmanla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Demirci Akıncıları adlı kitabın ilgili bölümlerinde Selendi’yi ilgilendiren kısımlarından alıntılar yapılarak Selendi ve civarında oluşturulan düşmanla mücadele birliklerinin gayretleri ve çabalarını okuyacaksınız. Tarih sırasına göre bunları ele alırken parenrez içinde yazılanların bir kısmı bu günün diliyle anlaşılması için yazılmıştır.

Garp Cephesi Kumandanlığına Dahiliye Vekaleti Celilesine Denizli, Ayfon Mutasarruflarıyla Kumandanlıklarına

Numara Fevkalede 18

20 Şubat 338(1921)tarihli mufassal rapora zeyildir.

Madde:8

Kınık Muharebesi:

Bakırlı Mustafa müfrezesiyle Gelenbenin Kınık Karyesinde Düşman arasında vaki olan muharebede düşmandan üç maktul ve yedi mecruh vardır. Tarafımızdan bir şehit ile müfrezenin hayvanları zayi olmuştur.

Selendi’nin Çardağ Müsademesi

Madde 9:Kulalı Mehmet Efe Müfrezesiyle bir düşman kuvveti arasında ve Selendi’nin Garb-i cenubisindeki (güney-batısı)Kınık damlarında şiddetli bir müsademe olmuş ve düşman perişan edilerek 9 maktul ve pek çok mecruh verdirilmiştir.(31 Mart 338-1921 Memalik-i meşgulede Demirci Kaymakamı İbrahim Ethem)

Müfreze Kumandanlarına

Numara 20:

Madde 1

Düşmanın bu son büyük harekatı lehülhamt muvaffakiyetinizle neticelenmiş ve düşman tasavvur ettiği gibi müfrezeleri imhaya muvaffak olamadan defolup gitmiştir. Verdiğimiz zayiat:

Halil Efenin ailesi Makbule Hanım ,Kel kadir ailesi ve 5 aylık çocuğu Pehlivanın kayın biraderi Çavuş Kargılı Şerif,Tekirdağlı Hüseyin Çavuş,Gedizli Rıza şehit,Emet Kaymakamı Besim Bey,Gedizli Kadir ,Sındırgılı Kamil esir olmuşlardır.(31 Mart338 1921Kaymakam İbrahim Ethem)

Kula Arazisinde

2.4.338-1921 Pazar sabahleyin Köylüceden hareket ve pek fakir olan Ahmetlerden geçerek saat 9 da Çordağ’a (Çarta)ve yemek yedikten ve bir parça istirahat ettikten sonra akşam üzeri Kula’nın Kayran Damlarına gelerek Mehmet Efe’ye haber gönderildi.

3.4.338-1921 Pazartesi:Burada Selendi’li Mehmet Ağa ile görüşüldü. Ve bir düşman kolunun Yenişehir karyesinde Selendi istikametine geldiği anlaşıldı. Düşmanın hareket ve vaziyetine ve Mehmet Efe’nin Vüruduna intizaren Yenice köyüne geldik.

Bu gün düşmanın Selendi’ye bir saat mesafedeki Kınık damlarını yaktığı görüldü. Bunun sebebi de bir kaç gün evvel orada Kula müfrezesiyle müsademe etmiştir. Bu düşmana darbe vurulmaması ve gözümüzün önünde damları yakması bize fevkalede tesir etmiş ise de Mehmet Efe’nin gelmemesi bizi intizar ve sukuta mecbur ediyordu.

Yanlış bir müsademe:

Gece saat 5’te silah patlamaya başladı. Henüz yatmış idim. Derhal kalktım,Pehlivan ağa ile köy civarındaki taşlığı tuttuk. Yabacı bir muhitte olduğumuzdan ihtiyatlı davranmaya mecburduk. Bilahare atmayın !.Atmayın!...Diye sesler gelmeye başladı. Kula’lı Mehmet Efe müfrezesi olduğu ve nöbetçiler tarafından silah atıldığı anlaşıldı. Bunun üzerine artık uyuyamamış ve 4-5 aydan beri bizden ayrılan bu müfrezenin verdiği izahatı dinlemekle vakit geçirmişti.

Dedeş Damlarında Hamit Bey ile Orduya Rapor:

Sabahleyin bütün müfrezeler erkenden hareket ve 15 haneden ibaret olan Kazıklı Karyesinde bir parça istirahattan sonra saat 9 da Dedeş Damlarına gelerek burada Mehmet Efe’ye misafir olduk.3-4 Damdan ibaret olan bu damlarda Mehmet Efe’nin Validesi ve biraderleri oturuyordu.

6.4.338-1921 Perşembe :Hacı Veli ve Mehmet Efe Selendi’ye,biz de Pehlivan ağayla beraber orduya gönderilmek üzere Kula’lı Hacı Anastasoğlu’nun Çiftliğinden geçerek Ali Zeybek’in kızanlarının çadırına gitmiş ve Eşme’nin Mıdıklı Karyesindeki Hamit Bey’e adem-i mahsus gönderilmişti. Mehmet Efe müfrezesi bu adamı istemiyor ve ona Yunan casusu nazarıyla bakıyor,sebebi de bunun bir parça uyanık olması ve efradın fazla taşkınlıklarına da set çekmek istemesidir. Mamafih Yunanlılarla iyi geçinmek için mümaşart yapmakta olduğunu inkar etmiyordu. Bittabi kendisine vaziyeti ve netayiç-i vehimesini anlattım. Bütün mesuliyeti üzerine alarak raporları göndereceğini vaadetti.

Cuma günü de burada geçti. Ali Zeybek’in kızanlarının ahval ve harekatı beni hiç bir suretle tatmin etmiyor,kendilerinde şekavet vaziyeti hissediliyordu. Bunun için oldukça tehdit-amiz nesayihte bulundum. Saat altı buçukta burada hareket ve oldukça düz bir arazide kain ve 40-50 haneden ibaret Kürkçü Karyesine sekiz buçukta geldik.

Bu köy bu civarın en iyi bir köyü,kiremitli evler ,temiz insanlar görülmektedir. Hüseyin Efendi namında tabiat sahibi iyi bir adamın muntazam evinde misafir kaldık. Burada yerli Rumlardan mürekkep bir düşman kolunun Serke’ye(Sirke) gittiği haber alındığından derhal keşif kolları tahrik edilmiş ise de düşmanın ricat ettiği anlaşıldı.

8.4.338-1921 Cumartesi:Sabahleyin Kürkçüden hareket ve Dilek(Dilik) oğlu’nun çiftliğinde askerlerin bir kısmını bırakarak yine Dedeş damlarına geldik. Burada iken Hamit Bey den gelen parolalı bir mektupta raporu 20 gün zarfında oruya irsal ve cevabına getirileceği bildiriliyordu ki fevkalede memnuniyetine mucip oldu.

SELENDİ de MÜFREZELERE NASİHAT

9.4.338-1921 Pazar:saat üç buçukta Dedeş Damlarından Hareket ve Alaca Maşatlı nam mahalde Selendi’li Mustafa Bey-zade,Kamil Bey’in nezdinde bir kahve içtikten sonra saat 7 de Selendi’ye Mufasalat ettik. Selendi bir çayın kenarında kaim ve 300 haneye karip eski bir nahiye merkezidir. Arazisi münbit ise de Ahalisi birbirinin aleyhindedir gibi sözler söylenmiştir.Fakat durum böyle değildi..Çevrede katışıksız ve saf yerleşik yörük halkı sadece bu civarda Selendi de vardır.Bir yerde iyi kötü her insan bulunur.Selendi’nin insanı oldukça misafirperver ve yardımseverdir.Burada bir gece kalmış ve Mehmet Efe bütün Selendi eşrafının huzurunda bir parça tekdir edildi. Zira gezdiğim bu mıntıkada hafiyyen icra eylediğim tahkikatta bu müfrezenin ahaliye karşı fazla tazyikatta bulunduğu ve ahalinin iğbirarını celb ettiğini hissettim. Halbuki müfrezeler kendi hayatı noktasından daima kendisini sevdirmeye ve efkar-ı umimiyeyi kazanmaya mecburdur.

Bu müfrezenin zulmünden bazı erbab-ı namus o dereceye varmışlardı ki düşmana teşrik-i mesai etmek mıkabil bir teşkilatta imhalarına teşebbüs etmak istiyorlardı. İşte bu gibi gayr-ı milli harekata mani olmak ve müfrezeyi de tahrik-i hidayete sokmak için Mehmet Efe’ye ne kadar fazla çekişşem bittabi o kadar yerinde idi. Her kimsenin kalbini kırmamak,incitmemek,ahass-ı amalim ise de bu mesele vatanın selametine matuf olduğundan bir parça şiddetli davrandım. Ve ihtimal ki kendilerini gücendirdim .Mamafih öyle zannediyorum ki bilahare bundan dolayı bana teşekkür edeceklerdir.

10.4.338-1921 Pazartesi:Saat iki buçukta Selendi’den hareketle Çortak civarına muvasalat edilmiş ise de Sarı Mehmet müfrezesinden Hacı Musa namında birisini Çıkrıkçı civarında 4 şahsı-Meçhul tarafından soyulduğu ihbar edildiğinden failler teşhis edilmek üzere orada bulanan ailesi emine alınarak Çıkrıkçı istikametine müteveccih hareket olunmuş ve soyuldukları mahaller taharri edilerek fevkalade yağmur yağdığı halde saat 10’da Demirci’nin Çıkrıkçı karyesine geldik. Faiillerin Simavlı Yusuf ve Rıza ile Çam köyünden Çoban Mehmet ve Refiki olduğu Çıkrıkçı’da yapılan tahkikatten anlaşıldı

FEDAKAR ALTIPARMAK MUSTAFA

Soyulan Hacı Mustafa’nın kayın pederi Gördes’in Kuyu Boğazı’ndan Altı parmak Mustafa namında bir yörük olup,Yunanlılar tarafından Şehit edilmişti. Sebeb-i Şehadeti çete yatağı olmasıdır.

Çıkrıkçı dan saat 6 da hareket ettikten ve Tavak’ta bir parça ekmek yedikten sonra Yağcıya gelmiş ve burada bir gece kalarak Mehmet Efe’ye tenbihat’ı katiye ve talimat-ı mufassal verilerek o’ndan ayrılınmış,Ahmetlerden geçerek taşokçular’a gelinmiş ufak ve fakat misafirperver köy olan burada bir gece istirahat edilmiştir.

Halil Efe:-Usturancalı olup genç ve haddi-dül mizaç idi. Gediz harbinde şehit olan Necip’in biraderidir. Kuva-yi Seyyare zamanındaki Ahlak ve ahval-i ruhuyesini bilmiyorum. Fakat dahilde kaldığı müddetçe gayet mertçe harp etmiştir.

Selendi Muharebesine gitmek arzu etmedi. Bir hafta evvel söylediği bu sözün derhal tahakkuk etmesi şayan-ı hayret değil mi?Ne tuhaf tesadüf değil mi ki 17 martta Zevcesi Makbule Hanım şehit olduğu halde 17 Mayıs ta Kendisi Rütbe-i Şehadeti ihraz ediyordu. Cenazesine 8 saat hayvanlarda taşıdıktan sonra Demirci arazisi dahilinde tenha ve cesim olan Yağcı Dağında ve bütün arkadaşların göz yaşları müvacehesinde ve kayalar içinde defneyledik. Yalnız taşlardan oluşan kabir taşları üzerine kurşun kalemi ile Recai- zade ve Hamit’in şu beyitlerini yazdım:

Ey zair-i itibar-perver

yalnızlığı hoş-nüma değil mi.

Kimine mağlup ikbal-i duş-i aduv

halkı bin affetten halas edene

Benim de kabrim orada yazılsın.

Seyr et ne güzel durur şu makber

Ya sadeliği değil mi dilber.

Vurduğun nefer değil bir ordu!

Ne cesaretle vurdun hain deni?

Beni de vur o’nun yanına gönder

Evet ziyarete geldim sizin makamınızı

Emin ol alırım bir gün intikamınızı.

Halil Efe’nin ziyareti beni Fevkalede müteessir etmişti. O gece ne yemek yedim ve ne de söz söyleyebildim. Düşünüyordum. Acaba kıymetli arkadaşlara hep böyle mi dağlarda gömeceğiz. Bu fedakar ve kıymetli vucutlar böyle kanlı elbiseleriyle taşlar arasında mı yatacak?

Gömdüğümüz yeri başkalarına göstermek de tehlikeli idi .Çünkü düşmanın bilahare başını kesip teşhir etmesi ihtimali vardı. O’nun için bir kaç kişiden maada Halil Efe’nin gömüldüğü yeri kimse bilmiyordu. Gönül isterdi ki. Yek diğerine pek ziyade alaka ve muhabbetleri olan zevcesi makbule Hanım ile beraber kabirler yanyan olsun ve semt-i kabirlerinde :

Ben şehit olmadan aşkımla mezarım kazayım.

Taşımı gözlerimin kanlı yaşıyla yazayım.

Sen oldun cevrine en dil-şiken mahzun ben mahzun

Felek gülsün sevinsin işte sen mahzun ben mahzun.

Ölürsem görmeden millete ümit ettiğim feyzi

Yazılsın seng-i kabrimde vatan mahzun ben mahzun.

Beyitleri,menakıbleri yazılarak ve ahfadın nazar-ı dikkatleri celbedilerek kendilerine birer fatiha olsun temin edimiş bulunsun ve:

Muhtaç değil bana bu devran

Millet de eder egerçi nisyan

Olmasın ne çare ki vaziyetimiz buna müsait değil di.

Zavallı Halil Efe her zaman bana soruyordu. Kaymakam bey acaba bu gavurun bu vatandan gittiğini görecek miyiz. Bana öyle geliyor ki biz bunu göremeyeceğiz. Allah bilir ama benim kalbimde böyle donuyor. Bir çok defalar tekrar ettiği bu sözünde bir hiss-ikable’lvukumuvardı? Belki evet belki hayır. Yalnız biz akıncılar en kuvvetli,en hamiyetli,azimli,vefakar bir elamanımızı mühim bir uzvumuzu kaybetmiştik. Binanenaleyh ne kadar müteessir olsak yeri vardır.

18 Mayıs 1338-1921 Cumartesi:günü Tavak Yaylasında bütün müfrezelerle birleştikten sonra Mehmet Efe Kula Mıntıkasına,ve biz de Ferdası Cuma günü Demirci’nin Gümeçler ,Kübeler,Kargınlar’a uğrayarak akşam üzeri Ana gedikteki Kargın Işıklar Yaylasına geldik ve bu gece burada şiddetli bir soğuğa maruz kaldık.

Buraya kadar anlatılanlar Demirci Kaymakamı İbrahim Ethem’le birlikte geçrilen günler olduğundan aradaki boşluklar Selendi ve civarını kumanda eden Mehmet Efe’nin ve Selendi halkından yaşamış olanlardan dinlenecektir. Aşağıdaki tarihler yine İbrahim Ethem ile bereber olunan günlerin kaleme alınmış bölümleridir.

11 AĞUSTOS 1921 Perşembe günü o civardaki Hacı İbrahim Deresinde vakit geçirilmiş susuzluktan pek ziyade zahmet çekilmişti. Mevcut dere bir bataklıktan ibaret olduğundan hayvanların değil efradın bile bir çoğunun boğazına sülük kaçmıştı. Bu gece yine gece harekatına başlanarak Kula’nın Davala Şehitli oğlu çiftliğinden geçerek 12.8.1921 Cuma günü sabah ( Selendi’nin Karşısındaki) Çarta Dağı’na geldik.

13.AĞUSTOS 1921 Cumartesi burada Kemal ve İsmet Bey’in Kürkçü de olduğunu ve düşmanında o gün Selendi’ye geldiğini anladık. Çamlık olan bu dağlarda katiyen su yoktur. Civarda bu dağın adı Cehennem Dağı olarak bilinmektedir. Oradan gece hareket ve Çardağ,Sarı hasan damları,Şehitli oğlu damları geçildikten sonra Kula’nın-Selendi nahiyesi Yenice Harman yerine gece saat 5 ‘te gelinerek orada yatıldı. Burada tuhaf bir vakanın şahidi oldum. Sivrisinek çok olduğundan uyuyamamış bir nöbetçinin yanına giderek orada bulduğun bir düven tahtasının üstüne yatmıştım. Bir parça uyuduktan sonra yoldan insanların geçtiğini duydum ve kalktım. Nöbette eski evdaddan kalkan delenli Faris Ağa var idi. Yoldan birçok köylü geçiyor ve “ Sabahlar Hayır Olsun!” diyorlardı. Faris Ağa gülüyor ve kızıyordu. Bana dedi ki;

-Herifler bizi gavur zannediyor. Çorbacı derlerse o zaman kendilerine söyleyeceğim. Son kafile de geçiyordu. Yine de sabahlar hayır olsun dostum, demesinler mi? Bizim Faris Ağa kızdı. Heriflerle çekişmeye başladı. Bi tabi fena halde bozuldular. Fakat çok durmaya vakit olmadığından ve namaz vakti geldiğinden geçtiler gittiler. Meğer o gün bayram imiş, bizim haberimiz yok.

YAĞCI DAĞINDA SON VE KATİ MÜCADEHE KARARI VE AKINCILAR YEMİNİ VE İLK KURBAN

Hemen efradı “ At başına!” Yapmış isek de köye gidinceye kadar namaz vakti geçtiğinden bayram namazı kılınamamış ve yalnız köylülerle bayramlaşılmıştı. Bayram olması münasebetiyle bu köyde akşama kadar oturarak akşam üzeri Demirci ‘nin Yağcı Dağındaki Tavak yaylalarına çekildik. Burada müfreze kumandanlarıyla görüşerek askerlerin tasfiye etmeyi düşünüyordum. Ve esasen en ziyade bu tavsiye maksadıyla müfrezeyi ikiye ayırmıştım. Çünkü nizamiye müfreze kumandanları efradı eskisi gibi sıkı bir inzibata almak istiyor, tazyik ediyorlardı. Halbuki vaziyet buna müsait değildi. Zira firar başlamış ve şayanı itimat efrada bile tesir etmişti. Efradın noktayı nazar ve düşündükleri şu idi;

-Ordu kalmamış düşman Ankara ‘yı almış artık bir ümit yok. Bizim kumandanlar kendi canlarını kurtarmak için bizi yanlarında tutuyor ve beyhude yere düşmana öldürtüyorlar. Zaten cephane yok, para yok, ekmek yok, sonra kefesin içindeki keklik gibi kıstık kaldık. Nasıl olsa gavur bizi tutacak ve hakaretle bizi öldürecektir. Onun için bir an evvel daha vukuat yapmadan ve kimseye görünmeden silahı saklamalı ve köye usulce gitmeli.

Diğer bazı cerbezeliler, uyanıklar da;

-Adam sen de burada yaşama imkanı yok, gitmeli gavur köylerinden, gavurcuklardan biraz para almalı ve tebdil-i kıyafetle öteye geçip başının çaresine bakmalı, böyle çetecilikle bu iş sökmez.

İşte bu sözleri yavaş yavaş işitiyordum bazı efrad da bunun tesiri neticesi firar etmişleri. Sarı Memed bu sebeple ayrılmış ve gitmişti. Bunun için yapılacak yalnız bir çare vardı. O da bu gibileri def ve tasfiye etmek. Zira kuvve-i maneviye si, fikri bozuk hedef ve gayesi olmayan insan kalabalığının faydası değil zararı vardır. Onun için kemiyetten ziyade keyfiyete ehemmiyet vermek zarureti görülüyordu. Pehlivan Halil Efe, Mehmed Efe, Hacı Veli Efelere fikrimi söyledim. Halil Efe derhal:

-Doğrudur, dedi Hatta ben gelirken bizim Mehmet Ali Çavuş’un da bu fikirde olduğunu bana bazı efrad söylediler dedi.

Pehlivan Ağa da;

-Halil, üç günden beri Mehmed Ali efradı kaçırmak için propaganda yapıyor haberin yoktur zannederim, dedi.

Bunun üzerine dedim ki:

-Mehmed Ali Çavuş un silahı aldım ve def edelim ve hatta diğer şüphelendiğimiz efradı da terhis edelim, dedim.

Hali Efe,Mehmet Ali Çavuş meselesine Fevkalade canı sıkılmış olduğundan müfrezesini topladı ve tahkikata başladı.

Neticede Mehmet Ali çavuşun hakikaten müşevvik ve hain olduğu tahakkuk ettiğinden derhal idam edildi. Bittabi bu idam ve ilk kurban etrafa oldukça tesir etti. Bu üzerine efradı topladık. Dedim ki:

-Ey arkadaşlar;sizinle burada,yağcı Dağı’nın bu sakin ve tenha yaylasında açıkça görüşelim. Ve dertleşelim. Pek ala biliyorsunuz ki düşmanın Uşak tan taarruzu üzerine yeni 12 Temmuz 1921 tarihinden beri muhasaradayız.10 günden beri de dağdayız. Ekmek ,su bulamıyor hayvanlarla beraber aç kalıyoruz. Ve bir çok zahmetler çekiyoruz. Şimdiye kadar resmi bir memur ve fakat hakiki ve samimi bir arkadaş gibi sizinle berber bulundum. Bir çok müsademeler yaptık. Çok arkadaş kaybettik. Müşkülata maruz kaldık. Ve hala da kalıyoruz. Acaba ne için;?Vatan ve din için değil mi?Evet vatanımız dinimiz,milletimiz için...Pek ala ne yaptık?Kurtarabildik mi?Hayır....Öyleyse daha çalışacağız demektir. Fakat ne zamana kadar bunu cenab-ı hak bilir. Bence ölünceye kadar çalışmaya mecburuz.

Yalnız şimdi bir mesele vardır. Bazı arkadaşlarımın vücudu zayıf ,bazılarının başka mazeretleri olabilir. Bunlar dağlara gezmeye karda yağmurda yatmaya,aç susuz kalmaya dayan amalar,ölürler. İşte bu arkadaşları ben serbest bırakacağım. Onlar düşünsünler ve gitmek isteyenler varsa silah ve cephanelerini bırakarak memleketlerine gitsinler. Bunlara bir şey söylemeye darılmaya hakkımız yoktur. Çünkü bunlar belki yarın düşman eline düşerler de bize daha da fenalık yaparlar. Bizim yerimizi,yolumuzu,yuvamızı,maksadımızı anlamadan gitmeleri münasiptir. Ve katiyen gücenmem.

Gitmek istemeyen arkadaşlara gelince madem ki dahilde kaldık. Artık yalnız bir şey düşüneceğiz. O da gavur öldürmek. Vatanı kurtarmak!...Bizim başka düşüncemiz anamız,babamız,karımız,çocuğumuz,olmayacaktır. Binaneleyh ben kendim şahsım itibariyle ordu Sivas’a ,Erzurum’a çekilse bile gitmeyeceğim. Burada düşmanla uğraşacağım. Ve düşmanı denize dökünceye kadar çalışacağım. Ve hiç bir zaman düşmana teslim olmayacağım. Yani;

Garbın cebin zalimi,affetmedim seni

Türk’üm ve düşmanım sana kalsam da bir kişi

Diye büyük bir adamın sözünü tutacağım. Ve bana arkadaşlık yapmak isteyenlerin benim ile beraber dağlarda kalacakları,ayrılmalarını ve söz vermelerini rica edeceğim:Var mı?

-Var... var... var...... sesleri ve bu meyanda Pehlivan Ağanın:

-Ben ne orduya giderim ,ne de gavura teslim olurum. Dağlar kralıyım.

Halil Efe’nini:

-Ben 100 sene dağda gezerim ve şehit kardeşim Necip’in bol bol kanını alırım.

Hacı Veli ve Mehmet Efe’nin de:

-Biz erkek oğlu erkeğiz. Gavura teslim olmayız. Diye gür seslerini işitiyordum. Bunun üzerine jandarmalara dedim ki:

-Jandarmalar şimdi serbestsiniz. İsteyenler köylerine,isteyenler benim ile beraber dağa gelebilirler. Köylerine gidecek olanlar silah ve cephanelerini,arkadaşlarına teslim etsinler.

Bu katı hitap karşısında herkesi umumi bir sukut kapladı. Fakat Pehlivan Ağanın:

-Be Hüseyin !Sen gitmek istiyordun,haydi oğlum git silah ve cephaneni Mehmet’e ver!....

Demesi üzerine gideceklere cesaret geldi. Ve tasfiye başladı. Bir saat zarfında gidecekler bir tarafa çekilmiş ve bizimle vedalaşmaya müheyya ve mahzun bir halde silahsız duruyorlardı. Derhal içlerine girdim ve dedim ki:

-Şimdiye kadar yaptığınız hizmete teşekkür olunur. Mazeretinizden dolayı sizi köylerinize bırakıyoruz. Fakat bizi unutmayınız. Ve bu alçak düşmandan korkmayınız ve elinizden geldiği kadar dağda bize muavenet etmeye çalışınız. Öldüğümüzü işittiğinizde ruhlarımıza birer fatiha okuyunuz. Ve ananıza ,babanıza ,çocuklarınıza bizden selem götürünüz. Vatanın kurtulması için çalışınız ve dua ediniz. Uğurlar olsun!...

Hepsi elimi öpmeye çalışıyor ve ağlayarak pişman oluyor. Ve bizi de ağlatıyorlardı. Bunları gönderdikten sonra etrafı sayarak 150 mevcuttan 110 kişi kalmıştık. Derhal kalanlara

-Sizler mert birer Türk ve Müslüman olduğunuzu ispat ettiniz. Şu kalan cephane ve silahları taksim ediniz. Bu silahlar erkeklere yakışır;Fakat bundan evvel de birer abdest alın ve öyle silah ve cephanelere el sürün;Çünkü bunlar mukaddes ve mübarektir. Dedim.

Efrad abdest alırken bende yanımızda olan Mehmet Hocaya Kur’an-ı Kerime el koymak suretiyle etrafa birer birer şu mealde “Gavur öldüreceğime gavurdan başka bir şey düşünmeyeceğime,gavurları denize dökünceye kadar çalışacağıma ,harpten kaçmayacağıma,arkadaşlarıma ihanet etmeyeceğime bila sebep ahaliye zulüm ve tazyik göstermeyip,lutf ile muamele edeceğime ve hiç bir zaman gavura teslim olmayacağıma vallah ve billah yemin ettirmesini söyledim. Hoca bu yemin ile uğraşırken biz de Halil Efe ile Pehlivan Ağa’nın ve Hacı Vel’nin yanımızda olan ailelerine o civarda saklamaya çalışıyor ve bunun için Naim Bey le görüşüyorduk. Nihayet Pehlivan ile Halil Efenin ailelerini Çıkrıkçıya gönderdik ve aile belasından kurtulduk.

Ondan sonra Müfrezeleri yeniden tensik ve tanzim için bir gün daha uğraşarak levazımatını ikmal ve 17 Ağustos 1921 Salı günü öğleye kadar orada ikamet ettikten ve İsmet Bey den bir mektup aldıktan sonra hareket ederek Demirci’nin Azizbey Köyü’ne geldik.20-30 haneden ibaret olan bu köyün insanları pek mükrimdir. Burada hacı Veli’nin ailelerini hafiyyen terk ettik. Tasfiye edilen efrat nazarında yükselmiş ve kendilerine karşı kalbimde büyük bir itimat hasıl olmuştu. Ve filhakika efrat pek iyi bir intizama girmişti.

18 Ağutos 1921 Çarşamba :Saat 9.da Azizbeyden hareket ve Tepe köyünden geçerek onda büyük kız ege ve orada iki yemlik arpa aldıktan sonra saat 1’de Pulluca karyesine gelerek geceyi burada geçirdik.

19 Ağutos 1921 Perşembe: Sabahleyin Pullucadan hareket ve Demirci’nin Danışmentler ,Minnetler köylerinden geçerek lazın Değirmenine gelinmiş ve burada İsmet Bey sorulmuş ise de maalesef bir haber alınamamıştı. Bunun üzerine Simav ovasını katederek Akdağ denilen azim silsileye geçilmesine kara verildi.

Demirci Akıncıları adlı kitaptan Selendi ve Çevresinde Kurtuluş Savaşı için yapılan mücadeleleri okuduk.

Her hakkı "Her Yönüyle Selendi" kitabına aittir

SELENDİ İLÇE COĞRAFYA

1.İlçemizin Coğrafi Konumu:

Selendi İlçesi Manisa İlinin en son ve en doğusunda bir yerleşim birimidir. Ayni zamanda Ege Bölgesi'nin aşağı-yukarı iç kesimlerinde yer almaktadır. Harita üzerinde yeri ise 28.9 derece doğu meridyeni ile 38.7 derece kuzey paralelinin kesişim yerinde bulunmaktadır. Kuzeyinde Kütahya ili Simav ilçesi ve Demirci, batısında Kula ve Demirci ilçeleri, doğusunda Uşak, güneyinde yine Uşak ve Kula ile sınırını oluşturmaktadır. Yüzölçümü 850 kilometre karedir. İlçe etrafında,ilçeyi çanak şeklinde çevreleyen sıra dağlar mevcuttur. Bu dağların en yükseği yaklaşık 1500 metre civarındadır. Yağcı ve Yumru Dağları belli başlı yükseltilerdir.

2.JEOLOJİK YAPI

Jeolojik yapı itibariyle Selendi,büyük çoğunlukla Manisa ili jeolojik yapısı dahilindedir. Yer bilimcileri tarafından kalıntı ve katmanlar ile toprak durumu ve benzer kriterlere dayanarak yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkarılmıştır. Bu nedenle dağların uzantısı ve çöküntüler dikkate alındığında Manisa ilinin jeolojik yapısına uygunluğu görülmektedir. Manisa ili, 1. jeolojik devrin Türkiye için önemli kara parçası bulunan Saruhan-Menteşe kütlesinin bulunduğu alan üzerindedir. Selendi ilçesi de bu kütle dahilinde yeralmaktadır.

1. jeolojik devirde kuzeydoğu-güneybatı istikametinde elips şeklini andıran bu eski sertleşmiş kütle 3. jeolojik devirde Alp kıvrımları teşekkül ederken yer yer kırılma ve çökmelere uğramış, ayrıca çevresinde yeni ve genç Alp kıvrımlarına rastlanılmıştır. Asıl çekirdeği oluşturan ana buğun,metamorfik kütlelerden meydana geldiği tahmin dahilindedir.3.jeolojik devrinin kıvrılma ve kırılma ve çökmeleri,Manisa ili alanını faydalı bir bünye karakterine sokmuştur. Hem kuzey -güney,hem de doğu-batı istikametindeki fay hatları Manisa ve çevresinde görülmektedir. Selendi de bu hatların karakterlerinden bir bölüm olarak dünyanın belli başlı deprem alanına girmiştir.

Kırılmalar esnasında yükselen ve kısmen kıvrılarak eski kütlenin etrafını çeviren Demirci kıvrım dağları ve Selendi'nin kuzeyinde mevcut Yağcı Dağı ve devamı bu oluşumun bir parçası görünümündedir. Kula,Gördes, Demirci ve Selendi kıvrım dağları alanındaki faylardan 3.jeolojik zamanın sonunda yer yer volkanlar çıktığı ve bu alanı katılaşım kütlelerinin kapladığı görülmektedir. Simav Eynal,Selendi'nin batısında Şehitler, Salihli kaplıcaları kuzey-batı doğrultusunda fay çizgilerinin mevcudiyetini gösteren işaretlerdendir.

Bütün bu oluşumlar ve muhteviyatı ayni bölgede olduğu gibi aralıklarla da görülebilir. Jeolojik yapı itibariyle Selendi,her ne kadar ilimizin jeolojik yapısına uygunluk arz ediyorsa da kesin olarak bir araştırma dahiline alınmamıştır. Ancak çevrede yapılan yeraltı maden araştırmaları,kayaların oluşumu ve yeraltı su kaynaklarının benzerliği ölçüsünde jeolojik ihtimaller verilmektedir. Manisa ili sınırları içerisindeki rölyefe bugünkü şeklini veren yer hareketleri, oluk şekilli çukurları meydana getiren son büyük hareketlerdir. Eski kütlelerin tabaka doğrultuları çok defa bu yeni hareketlerin doğu-batı,kuzey-güney veya güney-doğu,kuzey-batı olan doğrultularına uymakta ve bugünkü rölyefin doğrultusunu etkilemektedir

3.İLÇEMİZDE DAĞLAR,OVALAR,AKARSU VE YAYLALAR

İlçemiz sınırları içinde belli başlı bir dağ sırası mevcut değildir. İlçe merkezi 390- 400 metre yüksekliktedir. Bu yükseklik aynı zamanda ilçenin en alçak alanını teşkil etmekte,bir çukur görünümündedir. Bu çukur adeta bir göl gibi,etrafa ağır ağır yükselen ve azami yüksekliği 1500 metreye varan çember şeklinde bir dağ sırası ve devamının ortasında kalır. Bu dağlar, zirvelerden sonra yerini yüksek düzlüklere (yaylalara) bırakır.

Çıkrıkçı ,Yenice köyleri yanındaki Yağcı Dağı(1516) ile Eskin,Rahmanlar,Çinan ,Kabaklar köyü sınırlarına dayalı (soğanlı)Yumru Dağı belli başlı dağları oluşturmaktadır. Daha düşük seviyede kalan tepe görünümünü aşan nitelikte sıradağlar çemberimsi bir şekil almıştır. Selendi'nin kuzeyinde,doğu-bayı istikametinde uzanan zirveler üzerinde ve eteklerinde köyler kurulmuştur. Aynı şekilde Selendi'nin güneyinde doğu-batı istikametinde devam eden ucu doğuda Uşak'a kadar yükselen, batıda da Kula Divriği Dağına dayalı dağ sırası görülmektedir.

Selendi'nin batı ve doğusunda,kuzey ve güney istikametinde sıralanmış orta yükseklikte dağlar mevcuttur. İlçenin ova sayılabilecek belli başlı alanı yoktur. Selendi çayı boyunca doğu- batı istikametine doğru uzun,dar bir koridor durumunda alan mevcuttur. Etrafı dağlarla çevrili çanak şeklindeki bu kısım halk arasında ova olarak nitelendirilir. Düzlük,oldukça zengin bir sulama ve kullanma durumuna haiz iken bu potansiyel değerlendirilememektedir. Düzlük boyunca sulama için yapılan artezyen çalışmalarında hep müspet sonuçlar alınmaktadır. Etraftaki dağlara doğru tatlı bir meyille genişleyen düzlük,gittikçe artan oranlarda seksen-yüz metreye varan artezyen çalışmalarına yol açmaktadır.

İlçede bundan başka bir de etrafta merkeze nazır dağlar ve üzerinde kaim platolar(düzlükler) mevcuttur. İlçeye 600 metre civarında yükseklikte irtifada bulunan Kınık Dağı üzerindeki yaylada Mıdıklı Köyü Kavak alanı mahallesi kaim bulunmaktadır. Uşak-Selendi arasında sınır çizen Kürkçü Köyü ve batısında Dumanlar Köyü ile yine Selendi-Simav arasında sınır Azizbey, Tepeynihan ve batısında Çıkrıkçı Köyleri bu şekilde yayla düzlüklerinin mevcut oldukları yerleşim alanlarıdır. Genellikle buralarda Türkiye genelinde olduğu gibi hayvancılık yapılmaktadır. Akarsu bakımından Selendi, ülke geneline göre iyi durumdadır.

Ancak düzensiz kullanım ve iyi kullanmama bu durumu fakirleştirmektedir. Hatta kurak mevsimlerde bir hayli sıkıntılı anlar yaşamaktadır. İlçenin tek akarsuyu Simav Dağından doğarak Gediz Nehrine ulaşan Selendi Çayıdır. Selendi’yi çepeçevre kuşatan dağların eteklerinden süzülerek çayı beslemektedir. Çevrede Gediz nehrine en çok su taşıyan akarsu durumundadır. Yaz mevsiminde hemen hemen yok denecek kaybolan su,Bazı kış ayları çay kenarındaki konutları sel basarak zor anlar yaşatmaktadır.

Hava oğlu,Satılmış ve Selmanhacılar köyleri yakınlarından geçen İlke çayı ikinci bir akarsudur. Ancak bu çay da diğeri gibi kış aylarında dağların kaynak ve yağmur sularını taşır. Yaz aylarında ise hemen hemen yok denecek kadar su azalır. İlke Çayı da Selendi Çayı gibi yakınlarını sulama için istifade ettirir. Daha önceki yıllarda azda olsa suyu olan ve Şehirli oğlu köyü içinden geçen Söğüt Deresi kaynak olarak göze çarpmaktadır.

Her hakkı "Her Yönüyle Selendi" kitabına aittir

SELENDİ İLÇE İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

İlçemizde İç Anadolu Bölgesi ve Ege Bölgesi arasında değişken bir iklim türü yaşanmaktadır. Akdeniz ılıman iklimi kısmen yaşanmaktadır. Coğrafi konum itibari ile değişik bir yapı arz etmektedir. İlçe merkezi ortalama 390 metre yükseklikte olmasının yanında etrafında çember şeklinde sıra dağlar yer almaktadır. İlçenin yüzölçümü 850 kilometrekaredir. İlçe merkezinden başlayan düz arazi çok tatlı eğimlerle dağların zirvesine ulaşır. Böylelikle 400 metre civarındaki ilçe merkezi düzlüğü; 700 metre ile 1500 metre arasında değişen sıra dağlarla ihata edilmiştir. Diğer yerleşim birimi olan köylerin büyük bir bölümü ilçeyi çevreleyen bu dağ yamaçlarında kurulmuş olduğundan ilçe merkezi ile köyler arasında iklim farklılıkları görülür. Bu farklılığa ilçe merkezinden geçen Selendi Çayı da etki eden önemli bir faktördür. Genel olarak kışların, çok soğuk olmayan tam ılıman da diyemeyeceğimiz orta sertlikte bir hava durumu yaşanır. Uzun süreli soğuk hava hüküm sürmez ilçe merkezine yılda bir-iki kez kar ancak düşer. Birikinti kar çok az görülür. Hiç düşmediği zamanda olur. Ancak etrafındaki dağlarda on-on beş gün kaldığı da olur. Yağışlar kışın aralık-ocak-şubat aylarında olur. Yüksek dağlara yağan karlarla birlikte; kuzeyden esen poyraz ,don olayları meydana getirir. Bu durum ilçe merkezine etkiler,zaman zaman şehrin su şebekesinde çeşmelerin donmasına sebep olur. Bu durum daha önceki yıllarda daha da belirgin olduğu söylenmektedir. Yazları ilçe merkezinde sıcak ve kurak bir iklim görülürken dağlardaki yerleşim birimi olan köylerde serin tatlı bir sıcaklık hüküm sürer. İlkbahar yağışları yaz mahsulleri için verimli olur. En çok sıcaklık Temmuz ve Ağustos aylarında görülür. Ortalama sıcaklık bu aylarda 30 derecenin altına düşmez. Bu sıcak hava sonbahar ayı olan Eylül' de yerine serin bir havaya bırakır. Bu aylarda bilhassa çiğ ve kırağı ilçe merkezinde sıkça görülür. Buna şehrin ortasından geçen Selendi Çayı da etki eder. Genel olarak iklimine daha çok Ege bölgesinde yaşayan iklim türü denilebilir. Kış mevsiminde çok kısa süre de olsa karasal iklime benzer bir iklim görülür. Kuzey-batı Anadolu veya Marmara Bölgesinden gelen yağışlar ilçe sınırlarına uğrar. Rüzgarlı geçen günler azdır,ilçe merkezinde etrafında dağların olması etkisini azaltır. Yüksek kesimlerde ise rüzgarlar biraz daha fazladır

Her hakkı "Her Yönüyle Selendi" kitabına aittir

SELENDİ İLÇE NÜFUS

Selendi ilçesi 1954 yılında 6324 sayılı Kararla kurulmuştur. Nüfus memurluğu (müdürlüğü) de 01.06.1954 tarihinde teşekkül ettirilmiştir. Daha önce Kula ilçesine bağlı bucak merkezi durumunda idi. Bu gün yeni köylerle beraber toplam 44 köy bulunmaktadır. İlçe merkezinde 11 tane mahalle bulunmaktadır.

22 Ekim 2000 ‘de yapılan nüfus sayımında :

1. Bekirağalar Mahallesi : 142

2. Eski cami Mahallesi : 492

3. Hacıhaliller Mahallesi : 160

4. Fatih Mahallesi : 750

5. İnnice Mahallesi : 214

6. Kurtuluş Mahallesi :1.209

7. Şerefiye Mahallesi :1.350

8. Yeni cami Mahallesi :1.051

9. Yıldız Mahallesi : 334

10. Karşıova Mahallesi : 655

11. Zafer Mahallesi

Özel Bölgeler : 630

Şehir parekendesi : 141

TOPLAM ŞEHİR MERKEZİ :8.100

TOPLAM KÖYLER NÜFUSU :18.826

Genel Toplam Nüfusu ise :26.933

Selendi çok eski yerleşim alanlarından biri olduğu halde nüfus bilgileri konusunda bilgilere rastlamak mümkün değildir. Ancak 1950 ve sonrası nüfus bilgileri mevcuttur. Selendi,çevresinde yer alan sınır il ve ilçelerle köylerin bağlanmaları konusunda sürekli değişkenlik olduğundan sürekli nüfus değişiklikleri olmuştur. Bu nedenle nüfus gelişimi sağlıklı irdeleme imkanı yoktur. Buna rağmen eldeki bilgilere dayalı olarak sonuç çıkarmaya çalışılacaktır.

Selendi 1950 yılında bu günkü kendine bağlı 21 köyle birlikte toplam 9260nüfusa sahipti. 22.11.2000 yılı nüfus sayımında ise bu rakam 26.933’tür. Kayıtlara göre göç olmasaydı bu gün nüfusu 80.000 civarında olacaktı. Şu anki nüfusla karşılaştırdığımızda ve durum ortaya çıkmaktadır. Nüfus artışı Türkiye ortalamasının da altında olan ve hatta uzun süreli olarak nüfus artışının olmadığını görüyoruz. Bunun sebepleri arasında ekonomik sebeplerle göç olayının yaşanmasıdır. Merkez nüfusu ise sürekli bir artış göstererek, grafikte görüldüğü gibi bu 8.109’a çıkmıştır. Merkez nüfusunun bu gün %70’e yakın bölümü köyden şehire göç ederek gelenlerdir. Bu gün ise merkez nüfusundan da göç yaşanmaktadır. 1955 yılından bu yana köyler toplamı nüfusunda bir artış olmamıştır. Bunun sebebi sürekli köyden hala şehire göç yaşanmasıdır. 1955 nüfus sayımında, 1954 yılında Selendi ilçe olduktan sonra bazı köylerin Demirci ve Kula ilçelerine bağlanarak ayrılmaları sonucu yaklaşık olarak 2,500 civarında bir ayrılma oldu. 1955 yılını baz alırsak toplam nüfusta ise artış oranı

1985 yılına kadar ortalama yüzde %2 civarındadır. 1985 yılı ile 2000 yılı arasında ise bu artış oranı hemen hemen sıfıra yaklaşmıştır. 1990 nüfus sayımına göre toplam hane sayısı 3997‘dir. Toplam nüfusu haneye böldüğümüzde ortalama bir ailede 7 kişi civarında yaşamaktadır. Bu da hala Selendi'de ataerkil aile düzeni devam etmekte olduğunun açık bir delilidir. Bir hanede dede, baba ve torun yaşayan çok aile bilhassa köylerde görmek mümkündür. Göçe sebep olan olan etmenlerden biri de budur. 1970 sayımına göre nüfus 21.000 iken,hane sayısı ise 3513’tür. Ortalama 5,9 civarındadır. Buranın insanı Selendi’ye yatırım yapmanın kendileri için ölü yatırım olacağı düşüncesiyle hareket etmektedir. Eğer bir ev yapacaksa bunu Selendi’ye değil de Salihli, Turgutlu gibi biraz daha büyük ilçelere yapmak veya buralardan ev alarak göç etmektedir. Ev yapımı da bu nedenle çok az olmaktadır.

Selendi Kula’ya bağlı iken 1950 yılında Kula’nın nüfusu:38.242’dir.

Selendi Kula’dan ayrılınca 1955 yılında Kula’nın nüfusu:27.684’e düşmüştür. Çünkü Selendi 1954 yılında ilçe olarak ayrılınca düşen 11.000 nüfus selendi’ye aittir. Yine Aynı tarihlerde ilçe olmasıyla Demirci’ye bağlı bazı köylerde Selendi’ye bağlandı.

Bu nedenle 1950 ‘de Demirci’nin nüfusu 34015’ten 30.260’a düşmüştür. Yaklaşık 4 bin nüfus da Demirci’den Selendi’ye nakil olmuştur.Bu köyler Yağcı, Dedeler, Omurlar, Havaoğlu Çanşa gibi Demirciye sınır köyleridir. Uşak iline bağlı köylerden de ilçe olması nedeniyle dahil olanlarla 1955 yılında toplam nüfusu 20.020 dir. 1950 yılında nahiye iken 9260 olan nüfus ilçe olunca kendine bağlanan köylerle 11.000 artmıştır. 1970 yılında yapılan nüfus sayımında yüzölçümü 751 kilomtrekare olan nüfusu 17.760’tır. Bu duruma göre 1970 yılında nüfus yoğunluğu %28 ile Manisa’nın en az yoğunluğu olan ilçesidir. Hala daha bu durum devam etmektedir. Bu gün nüfusu 26.926, Toplam yüzölçümü ise 8411 kilometrekaredir .Yüksekliği 390 metre civarındadır. Merkez yüksekliği ile dağlık alan ve köyler arasında çok farklı yükseklikler vardır. 1973 yılında Bekirağalar, Eskicami, Yenicami, Hacıhaller ve İnnice Mahalleleri ile 5 mahallesi vardır.

Her hakkı "Her Yönüyle Selendi" kitabına aittir.

SELENDİ İLÇE KÜLTÜR VE TURİZİM

KÜLTÜR VE TURİZM

—Tarihi Varlıklar (Yapılar) ve Arkeolojik Sit Alanları

a) Anıt Görünümlü Kaya: Bekirağalar Mah. Güneyinde Selendi çay yatağı içinde akan suyun zamanla biçimlendirdiği doğal kaya oluşumu. . Derece doğal sit olarak tescillidir.

b) Kaya Mezar ve Tapınağı: Selendi çay yatağının her iki yanında dik bir yüzey oluşturan kayalıklar üzerinde ana kayanın içine oyularak yapılmış mekânlar korunması gerekli kültür varlığı olarak tescili yapılmıştır.

c) Çeşme: Eskin köyünde bulunmaktadır. Anıt eser olarak tescili yapılmıştır.

d) Roma Devri Nekropol: Mıdıklı Köyü Karabeyler Mahallesi Yazyurt mevkisinde yer almaktadır. . Derece Arkeoloji alanı olarak tescillenmiştir.

Ayrıca tescili yapılmış olarak Antik Slandos kentinin Karaselendi Köyünde olduğu sanılmaktadır. Yine Dedeler: Kandırmış Tepede yığma taş mezar vardır.

TÜRBELER VE YATIRLAR

Zeynel Abidin Ömer Dede Nurullah Efendinin Mezarları Halkın ziyaret yerleridir. Özellikle Nurullah Efendinin Mezarı çok ziyaret edilir ve adakta bulunulur halen Eskin köyünde bir kadında bulunulan “ Şifa Tasının” Nurullah Efendinin şifa tası olduğu sanılır.

MESİRE YERLERİ

Kınık Tepesi: Selendi’nin güneyinde merkeze 7 km mesafede, bol ağaçlı

temiz havalı şirin ve güzel bir piknik alanıdır.

Değirmen Dere: Demirci yolu üzerinde Çortak Değirmen Dere Mahallesinde İlge Çayı yatağında çınar ağaçlarıyla kaplı güzel bir piknik yeridir.

Zeynel Abidin – Yağcı Dağı: Yüksek ve ormanlık alanı temiz suyu ile özellikle sıcak yaz aylarında kullanılan mesire yeridir.

Çıkrıkçı Yaylası: Selendi – Simav yolu üzerinde bol kaynak suyu ve yeşil alanıyla halkın uğrak yerlerindendir.

EL SANATLARI

Selendi halkı otantik özelliklerini kaybetmemiştir Halk çeşitli aşiretlere mensup yörüklerden oluşmaktadır. Yörükler doğallıklarını tüm ürünlerine yansıtmışlardır.

Kilim: Selendi kilimleri yurt çapında ismini duyurmuştur. Kilim çeşitleri; Kertme kilim, Karagöz kilim, Sarı kilim, Sinekli kilim olarak sıralayabiliriz.

Çarpana: Çarpana’da asıl özellik ip ve süs olmasıdır. İp olarak kadınlarımız sırtlarına çocuk, testi, odun sarmada kullanırlar.

Süs Olarak; Atların terkisinde, hanımların bellerinde duvar süslerinde kullanılır.

Torba ve Heybe: Özellikle köylerimizde yiyecek ve malzeme taşımada kullanırlar. Torba tek gözlü Heybe Çift gözlüdür. Günümüzde tamamen süs eşyası olarak kullanılır.

GELENEK GÖRENEK ÖRF VE ADETLERİMİZ

Düğünlerde bayramlarda, mahalli kurtuluş günlerinde özel günlerde yapılan eğlencelerde çeşitli oyunlar oynanır.

a) Davul Zurna ve Saz eşliğinde oynanan oyunlar

b) Eğlenmek düşüncesi ile oynanan orta oyunlar

a) Saz eşliğinde oynanan oyunların başlıcaları; selendi(kıvrak oyun havası) Harmandalı, İslamoğlu, Köroğlu ve Zeybek oyunlarıdır.

b) Orta oyunları genellikle bayramlarda Düğünlerde düğünün ikinci günü akşamı ve kurtuluş günlerinde oynanır. Bunlar Halkın kendi yaşantısından çıkardığı ortak yaşam biçimlerini yansıtan oyunlardır. Başlıcaları; Kadı Efendi Yanıyor, Bayram Devesi, Uzun Ömer, Maden Arama, Doktor, Çiftçi Amca, Kız Kaçırma, Kukla Oyunu, Güreş, Cız oyunları olarak sayabiliriz.

TÜRKÜ MANİ ve BİLMECELERİMİZ

Selendi Türküsü:

Selendi’nin aksıvalı evleri

İçindedir ağaları beyleri

Hop dendi gel gel aman

Ben senden ayrılamam

Sacları allı gelin pabucu pullu gelin

Selendi’nin Dombayları batakta

Hanım yârim hasta olmuş yatakta

Hop dendi gel gel aman

Ben senden ayrılamam

Saçları allı gelin pabucu pullu gelin

Selendi’nin sarı sarı samanı

Ah yine geldi ayrılmanın zamanı

Hop dendi gel gel aman

Ben senden ayrılamam

Saçları allı gelin Püpucu pullu gelin

Selendi’nin alt yanından geçmeli

Can Fadime’yi fincana koyup içmeli

Hop dendi gel gel aman

Ben senden ayrılamam

Sacları allı gelin Pabucu pullu gelin

MANİLER:

Selendi’nin Yapısına İki taşın arası Keçinin Tepeleri

Gün doğar kapısına Elim Kirkit yarası Ağırdır Küpeleri

Yârim çiçek göndermiş Baba getirme halı Nerde olurlarsa Bellidir

Uyandım kokusuna Haram olur parası Şu Selendi’nin Efeleri

Hanım uyandı Biri of başım demiş (Çivi)

Cama dayandı Biri of belim demiş (Döver)

Gana boyandı Biri dünyalar benim demiş (Kiremit)

(Nar)

Dağdan gelir dak gibi El yatar elkızı oturur (İbrik)

Kolları budak gibi Oturup kalkmaz (Ocak)

Eğilir su içer Yer doymaz ( Baca)

Bağırır oğlak gibi Gider gelmez (Duman)

(Kağnı arabası)

ŞENLİKLER ve FESTİVALLER

Üç Eylül Kurtuluş Şenlikleri ve Cirit Festivali

Cirit Festivali 1995 yılından beri yapılmaktadır.

1978 yılından bu yana her yıl 1–3 Eylül tarihlerinde bayram havasında çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.

Pınarlar Kiraz Festivali:

2000 Yılından bu yana pınarlar köyünde düzenlenmektedir.

SELENDİ İLÇE YEMEKLERİ

SELENDİ MUTFAĞI

MUTFAĞIMIZ

Tarhana: Her yörenin kendine has tarhanası vardır. Şüphesiz Selendi’nin Tarhanasının da kendine has özellikleri vardır:

Malzemeler ve Yapılışı; Un, Kırmızı tarhanalık biber, Soğan, Nohut, Nane, yoğurt ve Tarhana otu.

Unun dışındaki malzemeler: Tencerede kaynatılır bu karışımın adı “Pişirgidir”. Pişirgi un ile karıştırılarak bir miktar maya ile yoğrulur. Yoğrulan hamur 3–10 gün arası bekletilir. Bekleme sonrasında hamur tarhana mendilleri üzerine serilir. Ufalana bilmesi için tavlanması beklenir. Bekleme süresinin sonunda komşularla birlikte ufalanarak elekten geçirilir. Tekrar serilerek kurumaya bırakılır. Böylece lezzetli nefis tarhanamız hazırlanmış olur.

Selendi mutfağında höşmerim ve keşkeği de unutmamalıyız.

SELENDİ İLÇE ULAŞIM

İlçemiz Ankara-İzmir karayoluna:16 km, Simav'a 56 km, Demirci'ye 60 km, Uşak'a 77 km Salihli'ye 86 km Kula'ya 38 km uzaklıktadır. İlçemizin ilimize olan uzaklığı ise 158 kilometredir.

SELENDİ İLÇE EKONOMİ

Arazinin dağlık ve engebeli oluşu tarım alanlarını sınırlandırırken, küçükbaş hayvancılığa imkân tanımıştır. Son yıllarda keçi üretiminin devlet tarafından kısıtlanması ile ahır ve besi hayvancılığı gelişme göstermiştir. Ayrıca kümes hayvancılığı da gelişmektedir. İlçe ekonomisini etkileyecek diğer bir faaliyette Eskin-Rahmanlar köyleri çevresinde açılmış olan maden ocağıdır.

Maden ocağında bakır, kurşun ve çinko metalleri bulunmaktadır. Ancak maden ocağı şu anda işletilmemektedir Sanayisi yok denecek kadar az olmakla beraber küçük atölyeler şeklinde giyim, mandıra ve demir doğrama işletmeleri bulunmaktadır. İlçe köylerinde el dokuması halı ve kilim dokumacılığı da yaygın olarak yapılmaktadır

45 MANİSA

Sayfalar

ÜYE GİRİŞİ ÜYE OLMAK İÇİN ALTTAKİ LİNK İ TIKLA

SELENDİ

Blog Listem

Blog Listem

İzleyiciler

Blog Listem

Blog Listem

Blog Listem

Toplam Sayfa Görüntüleme Sayısı

Blog Arşivi