ÜYE GİRİŞİ ÜYE OLMAK İÇİN ALTTAKİ LİNK İ TIKLA
-
-
ERSAĞ RESMİ WEP SİTESİ DEĞİLDİR
-
-
RESMİ ERSAG WEP SİTESİ DEĞİLDİR
-
GÖRDES
Yunan işgali öncesindeki devirlerde, Rumlarla Türkler arasında ihtilaf olmamış, bazı konularda karşılıklı yardımlaşmalar olmuştur. Rumlarda inşaat, ebelik, hekimlik, eczacılık gibi tahsile ihtiyaç duyulan meslek sahipleri daha fazla iken, Türklerde ziraat, demircilik, tabaklık (deri işleri) daha fazladır. O yıllarda, Rum evlerinin hemen hemen hepsinde kütüphane vardır. Gördes'te Rum çocukları için bir ilkokul vardır.
Orada tamamen fen ilimleri okutulur. Okulu bitiren çocuklar İzmir'e gidip okur, sonra Gördes'e dönerler. Bu bakımdan arada belirli bir fark ortaya çıkar. Avrupa ile de devamlı ilişkileri vardır. Rum evlerinde koltuk, masa, sandalye varken, Türk evlerinde ise bulunmazdı. Çünkü gayrimüslim olan Rumlara benzememek esastır. Bizde ise koltuk yerine sedirler kullanılırdı. Gördes'te Rum nüfusu ne kadardı?
Osmanlı devletinde gayrimüslimler, askerlik yapmazlar, sadece vergi verirlerdi. Buna karşılık son yüz yılını savaşlarla geçirmiş Türk milleti, sürekli yetişkin erkek nüfusunu kaybetmiştir. Tarlalarını ekip biçemeyen, giderek fakirleşen Türkler, ellerindeki mülkleri satmaya başlarlar. Bunları satın alabilen, insan kaybına uğramamış, eğitimi nispeten iyi Rumlar giderek zenginleşirler. Bu zenginlik onlara daha iyi eğitim imkânları sağlar.
Avrupa ile olan temas kolaylığı ise, bu gelişimi hızlandırır. Bizde ise, genç, üretken ve nispeten eğitilmiş erkek nüfus, giderek azalır. Bunların çocukları ise artan fakirlik ve cehalet ile karşı karşıya kalırlar. Rumlarla aramızdaki fark ise giderek büyür. Devletimiz güçlü iken avantaj olan bazı uygulamalar, zayıflayınca tersine işlemeye başlar. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda, 13 milyon olan toplam nüfusunun ancak 3 milyonu erkek idi.
Toplanacak sekiz on süvari ile ben de hareket ettim. Gördes'in şu vaziyetine karşı Demirci'de ahali fevkalade heyecan ve galeyana gelmiş ve hareketime mani olmak istemişler ise de, dikkate alınmamış ve hakim efendi vekalete bırakılarak sabah saat dokuzda hareket ile yolda olan şube reisine, sonra da Kaymakam Cemil Beyle jandarma kumandanına tesadüf ettim. Demirci'ye, Gördes ahalisinden nüfuzlu kimse gelmemiş iken, göçmen kafilelerine ilgililerin önderlik etmesi ve bilhassa jandarmaların bu sebeple kaçmasına hiç bir şekilde izin verilmeyeceğini Jandarma Kumandanı Mülazım Sami Efendiye söyledim. Ve emindim ki, henüz düşmanı görmemişlerdi. Onlar mütemadiyen düşmanın kasabaya girdiğini iddia ediyorlar, jandarmalar da birkaç mahpusu almış getiriyorlar, bu üç buçuk tavuk hırsızı için memleketi bırakıyorlardı. Tabii ki ileri gelenlerin kabahati yoktu. Çünkü, aynı efrat ile daha evvel düşmana birçok baskınlar yapılmıştı. Kendilerine arkamızı takip etmeleri söylenilerek gece saat birde Gördes'e bir saat mesafedeki Sökeler köyüne girildi. Düşmandan henüz bir eser yoktu. Hatta gönderdiğimiz jandarma kuvveti Pehlivan müfrezesiyle birleşerek Gördes'te bulunuyorlardı. Derhal muhabere ettik ve düşmanın henüz Kayacık’ta bulunduğunu anladık. O gece civarda bulunan ahalinin kıymetli eşyalarını çıkarmaları tembih edilerek oldukça eşya çıkarılmıştı. Çünkü, Gördes ani tahliye edildiğinden kimse bir şey alamamıştı. Ahali çırılçıplak Demirci yollarından gidiyorlardı ki, bu kadar tahliyeye hiç bir sebep yoktu. Sırf oradaki arkadaşın tecrübesizliği bu neticeyi doğuruyordu.
Şafakla beraber düşman iki top ve iki bin kişilik bir kuvvetle kasabaya doğru ilerlediği görüldüğünden kasabayı tahliye ederek bütün kuvvetlerle Sökeler köyünde toplandık. Esasen iki yüz atlı olması lazım gelen Gördes kuvvetinin büyük kısmı firar etmiş ve yalnız Pehlivan'ın yanında 10-20 kişi kalmıştı. Halil Efe 20 ve biz de 50 kişi olarak geldiğimizden 90 ila 100 kişilik bir kuvvet toplanmıştı. Düşmanı mütemadiyen gözetliyorduk. Düşmanın iki kolu kasabaya bir çeyrek mesafeye geldiği halde, diğer kolunun gelmemesi dolayısıyla kasabaya yanaşmıyor, karşımızda duruyordu. Demek ki evvelce kararlaştırıldığı üzere bir kolu imha edilseydi, düşmanın yaklaşması mümkün olmayacaktı. Bilhassa Gördes'in feveranı, Hacı Ethem Bey (Büke) gibi fiili uzuvları, hep müdafaa taraftarı idiler. İdaresizliğin kötü neticesi olarak Gördes kuvvetlerinden hiç istifade olunmadı. Saat 6'da düşman üç koldan harp nizamında kasabaya girdi. Saat 8'e kadar kasabayı yağma etti. Saat 8'de kasabanın dört tarafından ateş çıkmaya başladı. Evet, artık şüphe kalmamıştı. Düşman kasabayı yakacak ve milyonlarca Türk serveti mahvolacaktı. Zira, zengin bir memleket ve pek büyük halı depolarına malik idi. Tedbirsizlik yüzünden bütün halıların nakli mümkün iken, bir şey kaldırılamamıştı. Bu vaziyet karşısında karışıklık anında düşmana hücum etmek ve kasabanın bir kısmını olsun yangından kurtarmaktan başka çare kalmadığından, saat 9'da harp mevkiine yetişen Halil Efe efradından ve diğer müfrezelerden seçilen 25 kişi ile kasabanın kuzey doğusundan düşmana taarruz edildi. Tabii ki bu iş bir cinnet idi. Fakat Türk için dünya da olmaz, olmazdı. Bir saat kadar süren çatışmadan sonra kasabanın kuzey mahallelerinde düşmanı atmış isek de Söğütler istikametinde düşmanın hareketi görüldüğünden, geri çekilmek mecburiyeti hâsıl oldu. Ancak bu mahalle de yangından kurtarılmış oldu. Düşmana 2 ölü verdirilirken, 2 hayvan ile bir miktar eşya ve boru yağma edilmiş ise de, pek kıymetli, kıdemli efrattan Nevrekoplu Osman Çavuş şehit olmuştu.
Düşmanın ricat esnasında tesadüf edeceği yerlerde de aynı muameleyi yapması en kuvvetli ihtimal olduğundan, hiç bir şeye bakmadan ve derhal Sındırgı istikametinde geri çekilen düşmanın takibine başlanılarak Sındırgı hududuna civar Yanıkdağ köyüne geldik. Burada hayvanları ve efradı beslemek, düşman hakkında yapılacak tahkikata göre hareket etmek lazımdı. Gece yarısı hareket edilmesi ve düşmanın Sındırgı'nın Fehre köyünde yatması ihtimaline karşı, sabahleyin basılması arzusunu izhar etmiş isem de, müfreze kumandanları ve yedekler kumandanı, düşmanın orada olmadığından ve hayvanların, efradın yorgun bulunduğundan bahsederek yalnız o civara postalar gönderilmesine karar verdiler ve beni ikna ettiler. Gece saat 5'te postalar geldi ve bir posta Fehre köyüne yarım saat olan Kalemoğlu'na kadar gittiğini ve düşmanın Fehre'den gittiğine dair bir "köy ilmühaberi" getirdiğini söyledi. Pehlivan Ağa henüz uyumadığı için beni uyandırdı. Ve düşman dediğim gibi gitmiş, dedi. Ben, hayır, dedim; köylüler yalan söylüyorlar. Kendi köyleri civarında harp olacağından, köylerine bilahare zarar olur diye mahsus böyle bildiriyorlar, dedim ve yattım. Çünkü fikrimde ısrarlı idim.
Burada Gördes'teki gibi birkaç kadına tecavüz edilmişti. Bu vaziyet karşısında bütün kuvveti süratle sürmek gerektiğinden, ağır gidenlere silah kullanmaya mecbur oldum. Düşmana yetişmek ve her ne pahasına olursa olsun, harp etmek için son süratle gidiyorduk. Sındırgı'ya 2 saat mesafedeki Kapanca altında düşman yakalandı ve saat 6'da düşman harbi kabule zorlandı. 20 kişiden oluşan öncülerimiz bir saat kadar harp ettikten ve düşman mevziine girdikten sonra, esas birlikler de yetişerek çatışma bütün şiddetiyle başladı. Saat 3'ten 10'a kadar 7 saat devam eden bu çatışmada bir tabur ve iki mitralyözü (ağır makineli tüfek) bulunan düşman kolu perişan edildi. İkisi zabit (subay) olmak üzere düşmana 37 ölü ve 50'yi aşkın yaralı verdirildi. Bizim de 2 şehit ve 2 de yaralımız oldu. Işıklar'dan Karadağlı Ali şehit ve Çekmez oğlu da yaralanmışlardır. Harbe iştirak eden kuvvetimiz 50 kişiydi. Esasen düşman hatları içinde bulunan 14 kişi idi. Bu muharebede Pehlivan Ağa, Halil Efe, İsmail Hakkı Efendi, Hacı Veli, Kadıdağlı Pehlivan ve Bakırlı Mustafa'nın büyük yararlıkları görüldü. Düşmandan birçok cephane, katır, sandıklarla bomba, Gördes'ten aldıkları eşyalar alındı. Düşman ancak saat 12'de Sındırgı'ya, emniyetli bölgeye pek perişan bir halde sokularak kurtulabilmişti. Muharebe devam ederken, Sındırgı'daki düşman, şehrin eşrafını toplamış ve kışlaya hapsederek, "eğer çeteler gelirse cümlenizi keseceğiz" diye tehdide başlamışlar.
Türkler acı ve matem içindeydiler. Yerli Rumların işgalcilere yardım etmeleri, Türkler aleyhine muhbirlik yapmaları sonucu bazı Türklerin dayak, işkence ve kötü muameleye uğramaları, Türklerden misilleme ile karşılık görmüş ve ilişkiler kötüleşmiştir. Rumlar zamanla Gördes'te barınamaz oldular. Bilhassa İnönü zaferinin kazanılmasından sonra sayıları 1500 civarında olan Rumlar korkuya kapılmış ve Yunanistan'a göç etmeye başlamışlardır. 
20 Mayıs 1921'de Gördes'in yakılmasından önce Gördes'te artık bir tek Rum kalmamıştır.
Hiçbir değişiklik yapmadan, sadece bazı kelimeleri günümüz Türkçesine çevirerek aynen yer veriyoruz. Bu kitabı bu güne kadar ancak bazı meraklı insanlarımızın okuduğunu düşünerek, bu ibret ve dehşet dolu, Gördes'in kaderini etkileyen günleri daha geniş kitlelere ulaştırmayı millî ve vicdanî bir görev bildik (A-3). 